Cywilizacja ta rozwinęła się z neolitycznego ogniska na zachód od rzeki Indus w Balochistanie w 7 tysiącleciu p.n.e. Dolina Indusu zaczęła być zaludniona przez grupy osiadłych rolników i pasterzy około 4000 r. p.n.e. Po nim nastąpił okres wczesnego Harappeanu, czyli era regionalizacji, podczas której dolina Indusu i okoliczne obszary zostały podzielone między kilka horyzontów Cywilizacje Indii i Chin. Sprawdzian z lekcji historii dla klasy 5 szkoły podstawowej. Życie pierwszych ludzi. Klasa 5, dział 1 - Pierwsze cywilizacje. Mapa strony; Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 6 Cywilizacje Indii i Chin. Pliki do pobrania. Lekcja 6 Cywilizacje Indii i Chin klasa 5.pdf (Plik pdf) (492.47 KB) Do każdego punktu napisać 1 położenie Indii oraz Chin 2 Religia Indii oraz Chin 3 Ludność Indii oraz Chin 4 Osiągnięcia Indii oraz Chintak po 1/2 zdania do każdego. Question from @kasia02604 - Gimnazjum - Historia Study with Quizlet and memorize flashcards containing terms like Konfucjusz, Konfucjusz założył, Konfucjusz stworzył and more. Naukowcy przez długi czas sądzili, że cywilizacja na subkontynencie indyjskim zaczęła się kształtować dopiero w 1250 r. p.n.e., gdy na tamtejsze tereny przybyli asyryjscy imigranci z obszaru Azji Środkowej i Persji. Dziś wiadomo już, że czas, w którym powstała cywilizacja Doliny Indusu był niedoszacowany o ok. 1500 lat, a D8sCha. Początki ludzkości to wędrówka w poszukiwaniu pożywienia. Dopiero z czasem zaczęto hodować rośliny i zwierzęta. Mezopotamia, Egipt, Indie, Chiny – te hasła przychodzą na myśl jako pierwsze, kiedy spyta się nas o pierwsze cywilizacje. W następnej kolejności myśli się zazwyczaj o Grecji, później także o Rzymie. Zapominamy czy pomijamy w ogóle kultury prekolumbijskie, jednak wzajemne kontakty pomiędzy cywilizacjami rozwijającymi się w Azji i Europie a tymi na kontynentach amerykańskich w okresie ich rozwijania się po prostu nie istniały. Mapa świata starożytnego ograniczała się do trzech kontynentów, a jego kolebką była Dolina Żyznego szukasz więcej informacji i ciekawostek historycznych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o znanych miastach. Najstarsze cywilizacje świata - wstęp Początki ludzkości sięgają około 300 000 lat wstecz. Wtedy to człowiek rozumny pojawił się w Afryce, skąd rozprzestrzenił się na cały świat. Z Afryki homo sapiens udał się na tereny bliskiego wschodu, stamtąd w stronę Europy, a także Oceanu Spokojnego. Mapa geograficzna świata tamtego okresu poprzez przebieg ówczesnej linii brzegowej pozwala uzasadnić obecność człowieka w Australii i obu Amerykach. Początki ludzkości to nieustanne wędrowanie. Dopiero po udomowieniu zwierząt i rozpoczęciu uprawy roślin człowiek przeszedł od koczowniczego do osiadłego trybu życia. Proces ten nazwano rewolucją neolityczną. W taki sposób rozwinęły się pierwsze cywilizacje. Ich lokalizacje znajdowały się w dolinach rzek, które zapewniały wodę niezbędną do rozwoju miast. 1. 5 najstarszych cywilizacji świata - Mezopotamia Cztery tysiąclecia przed naszą erą na terenie bliskiego wschodu rozpoczęła się historia człowieka. Tam rozwinęła się pierwsza cywilizacja, która wynalazła pismo – Sumerowie. Ta cywilizacja jako pierwsza utworzyła formy administracyjne w postaci miast-państw. Położone one były w dolinach między dwoma dużymi rzekami, którymi były Eufrat i Tygrys. Stąd też wzięła się jej nazwa – mesopotamos w języku grackim oznaczało „ląd między rzekami”. W późniejszym okresie na tym terenie powstało imperium akadyjskie, a po jego upadku – Asyria i Babilonia. To na terenie Mezopotamii leżą niektóre z 10 najstarszych miast świata, takie jak Ur, czy Lagasz. Z kolei Babilon pod rządami Nabuchodonozora II stał się jednym z 10 największych miast starożytności – na tę samą listę 10 największych miast starożytności wpisać można również starsze z miast mezopotamskich – Uruk. Zachowana do dziś brama Isztar pozwala umieścić Babilon również na liście 10 najpiękniejszych miast starożytności. Sumerowie opracowali pismo klinowe, mieli bardzo dobrze rozwinięte budownictwo, garncarstwo i złotnictwo. Stworzyli podstawy systemu dziesiętnego i sześćdziesiętnego. Opracowali także kalendarz oparty o rok księżycowy i podzielili go na 12 miesięcy. 2. 5 najstarszych cywilizacji świata - Egipt Druga najstarsza cywilizacja świata to cywilizacja starożytnego Egiptu. Uznaje się ją za ok. 1000 lat młodszą od pierwszej cywilizacji bliskiego wschodu. Mapa Egiptu przedstawiała niewielki teren z północy i wschodu ograniczony linią brzegową, z zachodu pustynią, a z południa IV kataraktą na Nilu. Opis ziem egipskich ogranicza się do pól uprawnych położonych wzdłuż rzeki, która regularnymi wylewami zapewniała dokładne nawożenie najbliższych ziem. W ciągu około 3000 lat Egiptem rządziło łącznie 30 dynastii, a w okresie swojej największej świetności państwo miało wpływ na politykę ziem bliskiego wschodu. Egipcjanie stworzyli pismo hieroglificzne, mieli wysoko rozwiniętą znajomość matematyki i astronomii. Stosowany przez nich kalendarz słoneczny umożliwił przewidywanie wylewów Nilu. 3. 5 najstarszych cywilizacji świata - Indie Trzecia prezentowana tu najstarsza cywilizacja świata rozwinęła się w dolinie Indusu. Jej początki szacuje się na około 2 500r. Mniej więcej z tego okresu pochodzą Mohendżo Daro (obecnie znajdujące się na terenie Pakistanu) i Harappa – jedne z 10 najstarszych miast świata. Były to pierwsze ośrodki, w których pracowała kanalizacja. Pismo, którym posługiwała się tamtejsza pierwsza cywilizacja, nie zostało odczytane – inaczej niż w przypadku pisma klinowego Sumerów, czy egipskich hieroglifów. Dlatego też wiedza na jej temat pochodzi wyłącznie ze źródeł archeologicznych. To w Indiach – choć znacznie później, bo na przełomie VI i V w. – żył Budda Siddhartha Gautama. Stworzył on system filozoficzno-religijny nie zakładający ani nie potwierdzający istnienia Boga. Głoszone przez Buddą tzw. Cztery Szlachetne Prawdy stały się podstawą nauk wyznawanych do dziś. Buddyzm posiada obecnie liczbę wyznawców pozwalającą na zaliczenie go w poczet pięciu największych systemów filozoficzno-religijnych na świecie. Mieszkańcy doliny Indusu posiadali umiejętność obróbki metali szlachetnych, kości słoniowej, muszli. W Indiach intensywnie rozwijała się medycyna i matematyka. To właśnie hindusi opracowali system liczbowy dziś powszechnie wykorzystywany jako cyfry arabskie. Nazwa „arabskie” została im nadana dlatego, że to arabscy kupcy „przenieśli je” z Indii do Europy. Za ich sprawą po raz pierwszy określono liczbę „0”. Indie są również ojczyzną szachów. Sprawdź także ten artykuł z TOP 10 największych miast starożytności. 4. 5 najstarszych cywilizacji świata - Chiny Najstarsza cywilizacja chińska rozwinęła się na ziemi położonej w dorzeczu Żółtej Rzeki, z czasem zbliżając się do rzeki Jangcy. Jej początki sięgają II tysiąclecia Pierwsza historyczna dynastia władająca Chinami to dynastia Szang, rządząca między 1600 a 1050 r. Następująca po niej dynastia Zhou przeprowadziła liczne ekspansje, ale dopiero czasy kolejnej dynastii – Qin – zapoczątkowały budowę najbardziej znanego chińskiego obiektu na świecie – Wielkiego Muru. Jego budowa miała zapewnić Chinom bezpieczeństwo przed północnymi plemionami koczowniczymi. Cywilizacja chińska przyniosła światu wiele osiągnięć. Tam wynaleziono papier i jedną z pierwszych form druku, co połączone w przyszłości zaowocowało pojawieniem się drukowanych pieniędzy. Kolejnym chińskim wynalazkiem był proch strzelniczy. Ale rzeczy, z których ten kraj zasłynął niemal na całym świecie to porcelana i, przede wszystkim, jedwab. Proces produkcji jedwabiu był pilnie strzeżoną tajemnicą, której początki sięgają roku około 3 600 Prawdopodobnie dopiero w IV w. jedwab zaczął być wytwarzany również w Grecji. 5. 5 najstarszych cywilizacji świata – cywilizacja minojska Opis ziem, na których rozwinęła się ostatnia z 5 najstarszych cywilizacji świata – kultura minojska – ogranicza się wyłącznie do Krety i jej najbliższych wysp. Tam pojawiła się najstarsza kultura grecka. Podobnie jak w Egipcie – ze względu na warunki naturalne – na Krecie nie występowały fortyfikacje, znaleziono tam również niewiele broni. Okres jej trwania to lata ok. 2 000 – 1 200 Za jej upadek odpowiedzialni są przedstawiciele młodszej z pierwszych kultur greckich –kultury mykeńskiej, choć podkreśla się tu również wcześniejsze działanie sił przyrody w postaci trzęsienia ziemi i wybuchu wulkanu Thira. Ruiny pałacu w Knossos. Budynek pełnił również funkcję magazynów i pomieszczeń, w których swoje warsztaty prowadzili rzemieślnicy - fot. licencja CC BY-SA Była to cywilizacja pokojowa, nastawiona na gospodarkę i handel morski. Najstarsza cywilizacja europejska swoją nazwę zawdzięcza legendarnemu królowi wyspy – Minosowi. Badania archeologiczne w Knossos ujawniły istnienie w kompleksie pałacowym istnienie łącznie ponad 300 pomieszczeń, które mogły stanowić podstawę mitu o labiryncie i zamieszkującym go potworze – Minotaurze. Powierzchnia całego pałacu, obliczono na ponad 17 000 m2. Piękne freski zdobiące większość budowli w mieście pozwalając wpisać Knossos na listę 10 najpiękniejszych miast starożytności. Archeolodzy potwierdzili także przekazy Homera, według których najstarsza grecka kultura wybudowała na wyspie ponad 100 miast. Kreteńczycy budowali również systemy kanalizacyjne, jak przed nimi hindusi. Początki ludzkości nie pozwalają na dokładniejsze poznanie jej historii. Koczowniczy tryb życia uniemożliwia dokładne określenie potencjalnych miejsc poszukiwania źródeł archeologicznych. Dopiero zmiany, które wprowadziła rewolucja neolityczna i, przede wszystkim, powstanie pisma umożliwiły choć w części odtworzenie życia przedstawicieli pierwszych cywilizacji. Mapa fizyczna miejsc, w których występowały pierwsze cywilizacje jest podobna dla wszystkich powyższych. Rozwijające się miasta musiały mieć stały dostęp do wody pitnej, stąd ich bliskie umiejscowienie względem rzek. Nie możemy również mówić o cywilizacji bez utworzonego pisma, choć nie we wszystkich przypadkach udało się je odczytać. I choć różne były ich losy, pierwsze cywilizacje stanowiły decydujący krok w rozwoju ludzkości. Autor: Aleksandra Drążek-Szychta Bibliografia: Ascalone E., Mezopotamia, Arkady, Warszawa 2009Granet M., Cywilizacja chińska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1995Kemp Starożytny Egipt. Anatomia cywilizacji, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2009Leakey R., Pochodzenie człowieka, CiS, Warszawa 1998Press L., Życie codzienne na Krecie w państwie króla Minosa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972Staszczyk A., Zapart J., Wstęp do cywilizacji subkontynentu indyjskiego, The Polish Journal of the Arts and Culture, nr 3 (3), Kraków 2012Wielki atlas historyczny, pod red. E. Olczak, J. Tazbir, Wydawnictwo Demart, Warszawa 2005 Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny? Dla 96,9% czytelników artykuł okazał się być pomocny 1. 5. Indie i Chiny Indie Dzieje polityczne Półwysep Indyjski pierwotnie zasiedlony był przez Drawidów, którzy w III tysiącleciu stworzyli pierwszą cywilizację w dolinie Indusu. Podstawą gospodarki było rolnictwo, uprawa bawełny, hodowla bydła, wysoko rozwinięte rzemiosło i handel dalekosiężny. Cechą charakterystyczną kultury Indusu był wysoki stopień urbanizacji. Miasta budowane były według regularnego planu – ulice krzyżowały się pod kątem prostym i posiadały wyodrębnioną, silnie ufortyfikowaną cytadelę. Głównym materiałem budowlanym była cegła. Wznoszono z niej spichlerze, urządzenia portowe, dwukondygnacyjne budynki mieszkalne. Miasta posiadały rozbudowany system urządzeń kanalizacyjnych i wały przeciwpowodziowe. Początek II tysiąclecia przyniósł upadek cywilizacji miejskiej w dolinie Indusu. Do tej pory nie udało się ustalić jego przyczyn. W połowie II tysiąclecia do doliny Indusu wdarły się koczownicze plemiona Arjów. Arjowie narzucili Drawidom swoje panowanie, ale jednocześnie przejęli wiele z ich kultury. Stopniowo zmieniali tryb życia z koczowniczego na osiadły, a ludność uległa podziałowi na warstwy, które nazywamy warnami. Najwyższą stanowili kapłani, drugą warną byli władcy i wojownicy, trzecią szeroko rozumiana warstwa wytwórców (rolnicy, hodowcy bydła, rzemieślnicy i kupcy), ostatnią, czwartą stanowiła ludność służebna. Później warny ulegały podziałom na kasty, które stały się podstawową formą hinduskiej organizacji społeczeństwa. Członkowie tych samych kast to zamknięte wspólnoty terytorialne, zawodowe i kulturowe. W VI w. głównym ośrodkiem cywilizacji indyjskiej była dolina Gangesu. Istniało tutaj kilka państw, na czoło których stopniowo wysuwała się Magadha. W 320 r. władzę nad Magadhą objęła dynastia Maurjów (ok. 320-ok. 185 Jej najwybitniejszym przedstawicielem był Aśoka (ok. 300- ok. 232 który zdołał połączyć znaczną część Półwyspu Indyjskiego w jednolite, scentralizowane państwo. Zarządzał nim przy pomocy rozbudowanego aparatu biurokratycznego. Aśoka w swoich rządach kierował się moralną doktryną buddyzmu, opartą na harmonii i mającą zapewnić szczęście wszystkim ludziom. Panowanie dynastii Maurjów to okres wzrostu wpływów buddyzmu. Złoty wiek w dziejach Indii związany jest z panowaniem dynastii Guptów (IV-VI w. Ich państwo obejmowało całą północną część Półwyspu Indyjskiego i, w przeciwieństwie do państwa Maurjów, było konglomeratem państewek, którymi rządzili królowie skoligaceni z najwyższym władcą. W pierwszej połowie V w. północne Indie stały się celem najazdów Hunów. Jeszcze w VII w. Guptowie potrafili skutecznie powstrzymywać ich najazdy, ale w VIII w. najazdy i walki o sukcesję doprowadziły do rozpadu państwa i upadku dynastii. Miejsce dawnego imperium zajęły małe, zwaśnione ze sobą państwa, a Półwysep Indyjski pogrążył się w chaosie. Kultura i sztuka Indii Literatura. Kulturę starożytnych Indii możemy poznać w dużej mierze dzięki tekstom literackim, spisanym w języku Arjów, który nazywany sanskrytem. Najstarszym literackim dziełem indyjskim są księgi objawione – Wedy. Obejmują one ogromny zbiór dzieł o zróżnicowanej treści i formie. Są wśród nich pieśni, hymny i dialogi oraz tzw. mantry, czyli teksty odmawiane przy składaniu ofiar, komentarze religijne, omawiające znaczenie poszczególnych czynności rytualnych i pisma filozoficzne. Ich ustna wersja powstawała między 1500 a 800 r. a spisane zostały prawdopodobnie w IV w. Ze względu na ogromne znaczenie tekstów wedyjskich okres w dziejach Indii między rokiem 1500 a 500 nazywa się okresem wedyjskim. Najważniejszymi dziełami epickimi starożytnych Indii są Mahabharta (Wielka wojna Bharatów) i Ramajana (Marsz Ramy). Motywem przewodnim Mahabharaty jest wojna między dwoma spowinowaconymi rodami, spowodowana konfliktem na tle dynastycznym. Jej treść wzbogacona jest traktatami z zakresu prawa, moralności, filozofii i religii. Mahabharata jest największym poematem epickim na świecie. Ramajana jest eposem rycerskim, składającym się z 645 pieśni, których treść nawiązuje do wielkiej miłości króla Ramy do jego małżonki, ich tułaczkę po wygnaniu z królestwa oraz triumfalny powrót po pokonaniu wrogów i przeciwności losu. Religia. Religia hinduska miała charakter politeistyczny. Wśród licznych bóstw najwyższą czcią darzono boga wojny i żywiołów – Indrę, boga ognia – Agni oraz Waruna – opiekuna wód i porządku we wszechświecie. Wśród przekonań religijnych dużą rolę odgrywała wiara w życie pozagrobowe, a zwłaszcza przeświadczenie, że dostąpienie szczęścia w przyszłym życiu jest uzależnione od wypełniania obowiązków religijnych, np. składania ofiar. Wierzono, że dzięki ofiarom ludzie współuczestniczą z bogami w podtrzymywaniu ładu komicznego. Ofiary były również zadośćuczynieniem za popełnione winy. Skuteczność ich była jednak uzależniona od przestrzegania skomplikowanych rytuałów ofiarnych. Stąd ogromny wzrost znaczenia braminów – wyspecjalizowanych kapłanów, którzy zmonopolizowali kult religijny. W okresie od X do V w. braminizm był dominującą w Indiach formacją religijno-filozoficzną. W okresie braminizmu ostatecznie ukształtowała się indyjska koncepcja reinkarnacji, czyli wiara w wielokrotne odradzanie się człowieka. Śmierć jest tylko fazą przejściową między jednym a drugim wcieleniem. Oznacza oderwanie się duszy od ciała po to tylko, by mogła wcielić się w inną postać. O formie kolejnego wcielenia decydowała postawa moralna człowieka w dotychczasowym życiu. Mógł się odrodzić jako przedstawiciel wyższej kasty, ale mógł też zostać „zdegradowany” do poziomu zwierzęcia lub nawet rośliny. W opozycji do braminizmu narodził się buddyzm, który sprzeciwiał się zarówno rytuałom ofiarnym (zwłaszcza ofiarom ze zwierząt), jak również systemowi kastowemu. Jego twórcą był Siddharata Gautama (ok. 560-ok. 480 zwany Buddą, czyli „Oświeconym”. Urodził się w domu radży małego państewka leżącego na pograniczu Nepalu i Indii. Otrzymał doskonałe wykształcenie i żył w dostatku. W wieku 29 lat porzucił dotychczasowy tryb życia i rozpoczął wędrówkę w poszukiwaniu sensu istnienia. Prowadził życie w głębokiej ascezie. Wkrótce odkrył, że umartwianie się nie przybliża go do celu. Sens życia, śmierci i reinkarnacji odkrył dzięki trwającym si Termin starożytność obejmuje dorobek wielu najstarszych cywilizacji: Piramida w Gizie Źródło: zbiory prywatne. a) cywilizacje starożytnego Wschodu: Mezopotamia – kraina leżąca na Bliskim Wschodzie w dorzeczu Tygrysu i Eufratu. Na jej terenach znajdowały się kolejno różne państwa. Najbardziej znanym władcą był Hammurabi, który stworzył słynny kodeks składający się z 282 paragrafów. W III tysiącleciu w Mezopotamii wynaleziono pismo klinowe, znaki przypominające kliny odciskano na miękkich tabliczkach glinianych. Egipt – jedna z najwspanialszych i najbardziej rozwiniętych cywilizacji. Do dziś zachowało się wiele zabytków sztuki egipskiej, w tym najsłynniejsze piramidy i świątynie. Egipcjanie używali kolejno hieroglifów (pismo obrazkowe), pisma hieratycznego oraz pisma demotycznego. Kolorowymi znakami zdobili pomniki i budowle … ZOBACZ Indie – cywilizacja rozwinęła się na Półwyspie Indyjskim. Zrodził się tam hinduizm i buddyzm. Chiny – cywilizacja powstała w dolinie rzeki Huang-ho i Jangcy. Odgrodzili się od licznych plemion wojowniczych wielkim murem chińskim. Izrael – początkowo był siedzibą plemion pasterskich wędrujących pomiędzy Egiptem a Mezopotamią. Królestwo Izraela powstało w XIII w. Swój rozkwit zawdzięczało królowi Dawidowi, a później Salomonowi. Konflikty wewnętrzne doprowadziły do podziału królestwa na część północną (Izrael) i południową (Juda). W VIII w. Asyria podbiła Izrael. W VI w. Judeę zniszczyła Babilonia. W kolejnych latach tymi terenami władali Persowie i Aleksander III Wielki. Od 63 r. ziemie podlegały Rzymowi. Niedługo po przejęciu władzy Rzymianie stłumili dwa powstania i wygnali ludność żydowską z Judei. W późniejszych wiekach narodził się na tych terenach judaizm oraz chrześcijaństwo. b) cywilizacje śródziemnomorskie: Macedonia – w roku 338 pokonała skłócone państwa-miasta greckie w bitwie pod Cheroneą. Grecja – zasłynęła z rozwoju literatury, najpierw w formie pieśni recytowanej lub śpiewanej. Na przełomie IX i VIII w. po zaczerpnięciu alfabetu Fenicjan zaczęto spisywać utwory. Rzym – został założony w 753 r. Cywilizacja EgiptuEgipskie papirusyDolina Królów Cywilizacja Egiptu Egipt – jedna z najwspanialszych i najbardziej rozwiniętych cywilizacji. Do dziś zachowało się wiele zabytków sztuki egipskiej, w tym najsłynniejsze piramidy i świątynie. Egipcjanie używali kolejno hieroglifów (pismo obrazkowe), pisma hieratycznego oraz pisma demotycznego. Kolorowymi znakami zdobili pomniki i budowle. Egipskie papirusy Papirus z „Isis 2 Papyrus Museum” Źródło: zbiory prywatne Papirus z „Isis 2 Papyrus Museum” Manufaktura alabastru. luxor – El Karnak – Hilton Road, zbiory prywatne, Papirus Źródło: zbiory prywatne Dolina Królów Odkryta w 1922 r. przez Howarda Cartera. Faraonowie Nowego Państwa znaleźli mniej ostentacyjne formy pochówku niż piramidy, które często zaraz po pochowaniu zwłok były narażone na kradzieże. Architektura grobowców odzwierciedla pośmiertną wędrówkę faraonów. Długie korytarze opadają w dół i ukazują kolejne sale i przedsionki, za którymi otwiera się komora grobowa, co ma symbolizować świat cieni. Ściany ozdabiano tajemniczymi i skomplikowanymi inskrypcjami oraz obrazami z Księgi Umarłych, które miały pomóc faraonowi odnaleźć drogę do świata podziemi. Grobowiec Źródło: zbiory prywatne 0% found this document useful (0 votes)11 views48 pagesOriginal TitleLO Indie i ChinyCopyright© © All Rights ReservedShare this documentDid you find this document useful?0% found this document useful (0 votes)11 views48 pagesLO Indie I ChinyOriginal Title:LO Indie i ChinyJump to Page You are on page 1of 48 You're Reading a Free Preview Page 8 is not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Page 12 is not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 16 to 25 are not shown in this preview. You're Reading a Free Preview Pages 29 to 44 are not shown in this preview. Reward Your CuriosityEverything you want to Anywhere. Any Commitment. Cancel anytime. CYWILIZACJA INDII I CHIN W III tysiącleciu w dolinie rzeki Indus powstała nowa cywilizacja .W tym samym czasie nad rzekami Huang-ho i Jangcy powstaje cywilizacja chińska. Mieszkańcy nad rzekami budowali kanały się rolnictwem i II tysiącleciu nad Indus przywędrowało plemię Ariów,którzy podbili te ziemie i wprowadzili w społeczeństwie podział Indusem wyznawano hinduizm i wyznawali filozofię Konfucjusza Do głównych osiągnięć Chińczyków należy budowa Wielkiego Muru i wynalezienie papieru,porcelany i jedwabiu. liczba stron 11 Sprawdzian INDIE I CHINY Brak możliwości powrotu do pytań po udzieleniu każdym pytaniu będzie pokazana poprawna odpowiedz.

cywilizacje indii i chin mapa